Kamu Güvenliğine Karşı İşlenen Suçlar Belgede Sahtecilik -1

Kamu güvenliğine karşı suçlar, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun(TCK) “Özel Hükümler” başlıklı ikinci kitabının, ” Topluma karşı Suçlar” başlıklı üçüncü kısmının “Kamu Güvenliğine Karşı Suçlar” başlıklı dördüncü bölümünün 197. ve 212. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bu yazı dizisinde belgede sahtecilik suçlarının genel özellikleri hukuk tekniğine ve akademik tartışmalara girilmeden tamamen yargı kararları göz önünde bulundurularak özet halinde açıklanacaktır.

Türk Ceza Kanununa Göre Belgenin Tanımı

Sahtecilik suçunun maddi konusu olan belgenin;

• Yazılı olması, belgeden bahsedebilmek için yazılı bir kağıdın olması gerekli ise de yargı kararlarına göre metal levha veya bez parçası üzerine Türkçe veya yabancı bir dille yazılmış nesnelerde diğer şartları taşıyorsa belge olarak kabul edilmektedir.
• Taşınabilir Bir Şeyin Üzerine Yazılması, Kağıt parçası, metal levha veya plakalar üzerine yazılan yazılar belge olarak kabul edilmektedir.
• Hukuki Değer İçermesi, belgenin delil niteliği veya ispat gücü taşıması gereklidir. Burada dikkat edilmesi gerekli olan husus bir belge medeni hukuk açısından delil niteliği taşısa dahi ceza hukuku bağlamında her zaman belge olarak görmemektedir. Örneğin tazminat ya da boşanma davasında sunulan ve mahkemece belge olarak kabul edilen bir fotokopi evrak ceza hukuku açısından belge niteliği taşımayabilir.
• Yazının Belli Bir Kimseye Ait Olması, Yargıtay; üzerinde düzenleyene ait herhangi bir imza bulunmayan yazıyı hukuki bir hüküm ifade etmeyeceğinden belge olarak kabul etmemektedir. (Yargıtay 11.Ceza Dairesi 2021/1549 Esas 2021/2069 Karar)

Belgede Sahtecilik Suçunun Konusunun Fotokopi Belge Olması Halinde Belge Olarak Kabul Edilir mi?

Suçta kullanılan belgenin fotokopi olması halinde fotokopinin bir belge olup olmadığı hususu tartışmalıdır. Ancak bu konuda Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 14.10.2003 tarihli 232/250 sayılı kararında açıklandığı üzere, onaysız fotokopi niteliğindeki evrakların suret belge özelliği taşımadığı, bu evrakların aldatıcılık unsurunun olamayacağı ve dolayısıyla hukuki sonuç doğurmaya elverişli olmadığından bahisle belge olarak kabul edilemeyeceği belirtilmektedir. Yargıtay’ın diğer dairelerinin birçok kararı da bu yöndedir. (Yargıtay 11.Ceza Dairesi 2021/2804 Esas 2021/3968 Karar, Yargıtay 11.Ceza Dairesi 2020/3248 Esas 2021/1451 Karar)

Elektronik Veriler Belge Olarak Kabul Ediliyor mu?

Bu konu yargı uygulamasında tartışmalıdır. Kimi yargı kararlarına göre güvenli elektronik imza ile imzalanmayan elektronik belgeleri TCK anlamında belge olarak kabul edilmezken aksi yönde yargı kararları da olduğu söylenebilir. (Yargıtay 11.Ceza Dairesi 2018/6165 Esas 2021/2805 Karar)

Karbon Nüsha Belge Olarak Kabul Ediliyor mu?

Alt nüsha olarak da ifade edilen karbon nüshalar üzerinde imza aidiyetinin imzanın kime ait olduğunun bilirkişi tarafından tespit edilemeyeceği gerekçesiyle karbon nüshaların belge vasfı taşımadığı kabul edilmektedir. (Yargıtay 11.Ceza Dairesi 2018/6919 Esas 2021/5954 Karar)

Türk Ceza Kanununa Göre Belge Türleri

TCK madde 210’a göre 3 tür belge bulunmaktadır.

1-) Resmi Belge, TCK madde 204’e göre bir belgenin resmi belge olarak kabul edilebilmesi için;

• Belgenin kamu görevlisi tarafından düzenlenmelidir,
• Kamu görevlisi belgeyi görevi gereği düzenlemelidir,
• Belge ilgili yasanın aradığı biçimsel şartları içerecek şekilde düzenlenmelidir.

2-) Özel Belge, TCK 207, 208, 209 ve 210 maddelerine göre resmi belge niteliği taşımayan ilgili kişilerin iradelerini taşıyan ve düzenlenmesinde belirli şekil şartları olmayan ve kamu görevlisi tarafından düzenlenmeyen belgelerdir. Kira sözleşmeleri, şirketlerin düzenlediği fatura gibi belgeler özel belgelere örnek olarak verilebilir.

3-) Resmi Belge Niteliğindeki Belgeler,

• Kombiyo Senetleri,
• Hisse Senetleri,
• Emtiayı Temsil Eden Senetler,
• Vasiyetnameler,
• Sağlık Görevlilerinin Düzenlediği Belgeler,

TCK madde 210’da resmi belge olarak kabul edilen belgeler sınırlı sayıda sayılmıştır. Kanunilik ilkesi gereği burada sayılmayan belgelerin bu kapsamda resmi belge hükmünde kabul edilmesi hukuk devletinde mümkün değildir.