6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun – 3

6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun – 1

6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun – 2

Yukarıda belirtilen linkteki makalelerin okunması bu yazımızda kısaca açıklayacağımız ateşli silahlar ve mermilerle ilgili suç tiplerinin anlaşılması bakımından önem arz etmektedir.

6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun kapsamına giren ateşli silahları, bunlara ait mermileri veya bunlara ait namlu, sürgü, gövde, çerçeve, silindir, mekanizma başı, çıkarıcı, tırnak, ateşleme iğnesinden oluşan ana veya balistik önemi haiz parçaları ülkeye sokar veya sokmaya kalkışır veya bunların ülkeye sokulmasına aracılık eder veya ülkede yapar veya bu suretle ülkeye sokulmuş ve ülkede yapılmış olan ateşli silahları veya mermileri ya da namlu, sürgü, gövde, çerçeve, silindir, mekanizma başı, çıkarıcı, tırnak, ateşleme iğnesinden oluşan ana veya balistik önemi haiz parçaları bir yerden diğer bir yere taşır veya yollar veya taşımaya bilerek aracılık eder, satar veya satmaya aracılık ederse veya bu amaçla bulundurursa 5 yıldan 12 yıla kadar hapis ve 500 günden 5000 güne kadar adlî para cezasıyla cezalandırılır. Bu suçları iki veya daha çok kişinin birlikte işlemeleri halinde, failler hakkında 8 yıldan 15 yıla kadar hapis ve 1000 günden 10000 güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Bu fiillerin, suç işlemek amacıyla kurulmuş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek cezalar bir kat artırılır. Ateşli silahın tüfek veya seri ateşli kısa sürede çok sayıda ve etkili biçimde mermi atabilen tam otomatik, dürbünlü, susturuculu veya hedef noktalayıcı aparat takılı tabanca veya bu fıkrada sayılanların benzerleri olması ya da bu niteliği taşımayan ateşli silahlar veya her türlü mermilerin veya namlu, sürgü, gövde, çerçeve, silindir, mekanizma başı, çıkarıcı, tırnak, ateşleme iğnesinden oluşan ana veya balistik önemi haiz parçaların miktar bakımından vahim olması halinde cezalar yarı oranında artırılarak hükmolunur. Belirtilen ateşli silahlar ile benzerlerinin miktar bakımından vahim olması halinde belirtilen cezalar bir kat artırılarak hükmolunur. Kurusıkı tabir edilen ses veya gaz fişeği ya da benzerlerini atabilen silahı, teknik özelliklerinde değişiklik yaparak 6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun hükümlerine tabi silah haline dönüştürmek eylemi, dönüştürülen silahın sayı ve nitelik bakımından vahim olmaması halinde verilecek ceza üçte birinden yarısına kadar indirilir.

6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun hükümlerine aykırı olarak ateşli silahları, bunlara ait mermileri veya bunlara ait namlu, sürgü, gövde, çerçeve, silindir, mekanizma başı, çıkarıcı, tırnak, ateşleme iğnesinden oluşan ana veya balistik önemi haiz parçaları ya da ses veya gaz fişeği atabilen silah iken bu Kanun hükümlerine tabi silah vasfına dönüştürülen silahları satın alan veya taşıyanlar veya bulunduranlar hakkında 2 yıldan 4 yıla kadar hapis ve 100 günden 500 güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun 12 nci maddesinin dördüncü fıkrasında sayılanlar dışındaki ateşli silahın bir adet olması ve mutat sayıdaki mermilerinin veya namlu, sürgü, gövde, çerçeve, silindir, mekanizma başı, çıkarıcı, tırnak, ateşleme iğnesinden oluşan ana veya balistik önemi haiz parçaların ev veya işyerinde bulundurulması halinde verilecek ceza bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yüz günden beşyüz güne kadar adlî para cezasıdır.

6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun madde 12 ve 13’te tanımlanan 6136 sayılı kanuna muhalefet suçu olarak da bilenen suç tiplerindeki fiiller seçimlik hareketli suçlardandır. Suçun nitelikli halleri arasında suçun iki ya da daha fazla kişi ile işlenmesi, suçun örgüt kapsamında işlenmesi ve miktar bakımında vahim olması sayılmış olup suçun nitelikli hallerinin işlenmesi halinde ceza artımlı olarak uygulanacaktır.

Yargıtay kararları ışığında uygulamada bu suç tiplerinin tespitinde ve yargılamasında yaşanan zorluklar örnek kararlar eşliğinde kısaca açıklanacaktır.

Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2021/17122 Esas ve 2024/4706 Kararında; …sanığın beyanı, kriminal raporlar, 6136 Sayılı Kanunun 12/1. maddesinde tarif edildiği şekilde suça konu 40 adet tabanca, sustalı bıçak ve kamayı ülkeye soktuğu ve bulundurduğu anlaşılan sanığın silah kaçakçılığı yapma suçundan cezalandırılmasına hükmedilmiştir. Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2019/25550 Esas ve 20222/18480 Kararında; … silah ticareti yaptığına dair bilgi ve belge bulunmayan sanığın ruhsatsız olarak taşıdığı bir adet tabancıyı kişisel gereksinimini karşılamak için Suriye’den satın alarak yurda sokmak ve taşımak biçimindeki eyleminin 6136 sayılı kanunun 13/1. maddesine uyduğu gözetilmeden suç vasfında hataya düşerek aynı kanunun 12/1.maddesi uyarınca mahkumiyetine hükmedilmesi bozma nedeni yapılmıştır. Bu iki karardan da anlaşılacağı üzere, kanun koyucu izinsiz silah ithalatının yaptırımını ağır tutmuş ve fakat kişisel ihtiyaç için ateşli silah ve mermi ithalatını ise daha hafif şekilde cezalandırma yolunu tercih etmiştir. Bu sebeple somut olay bağlamında failin silah kaçakçılığı kastı ile hareket edip etmediğinin ortaya konulması gerekmektedir.

Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2023/873 Esas ve 2023/3332 Kararında; ... fikir ve eylem birliği içerisinde hareket eden sanıkların evlerinde ve atölyelerinde toplu halde izinsiz olarak 6136 sayılı kanun kapsamındaki ateşli silah imal ettikleri, bilirkişi raporunda ele geçirilen parçaların yapıştırılarak yarı mamul bir ürün haline getirilebileceğinin belirtildiği.. MKE raporunda, eşyalar üzerinde yapılan incelemede sanıkların silah etme imkanına haiz olduklarının belirtildiği… Polis Kriminal raporunda silah ustasının esaslı, aletli parça katkılı müdahalesiyle uygun ateşleme iğnesinin silaha monte edilerek çalışır hale getirilmesi durumunda yasak vasfını kazanacağı.. yargılamanın yapıldığı .. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonunda sanıklar hakkında 6136 sayılı kanunun 12/2. maddesi uyarınca 6 yıl 8 ay hapis hapis ve .. TL adli para cezası ile cezalandırılmasını hukuka uygun bulmuştur. Karardan anlaşılacağı üzere, 6136 sayılı kanununa muhalefet suçundan bahsedilebilmesi için ateşli silah imalatının izinsiz olarak yapılması ya da silah imal edebilecek alet ve torna makinası gibi bütün ekipmanların olması gereklidir. Bu halde dahi suçun unsurlarının oluşumundan bahsedilemeyecek zira ateşli silah ve mermi imalatı konusunun teknik olması nedeniyle ele geçirilen suç eşyaları üzerinde Adli Tıp Kurumu, MKE ve diğer kriminal laboratuvarlarında uzmanlık raporu hazırlatılıp tüm dosya kapsamına göre ateşli silahlar imal suçunun oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi zorunludur.

Ateşli silah bulundurma ve ateşli silah ticaret suçu uygulamada sıklıkla karıştırılabilen ve ayrımını yapmak her zaman kolay olmayan suç tiplerindendir. Bu iki tip suçun yaptırımları arasında ciddi farklar söz konusudur. Silah kaçakçılığı ve farklı bir anlatımla silah ticareti suçunun cezai yaptırımı yukarıda açıklandığı üzere oldukça yüksektir. Bu nedenle sanığın silah bulundurma eyleminin ticarete mi yönelik yoksa bulundurmaya yönelik mi olduğuna ilişkin amacın tespit edilmesi gereklidir. Yargıtay kararları incelendiğinde öncelikle ele geçirilen silah veya merminin izinsiz bir şekilde üretilip üretilmediğinin belirlenmesi yoluna gidildiği görülmektedir. Sonrasında bilirkişiden rapor alınarak ele geçirilen silah veya merminin 6136 sayılı yasa kapsamında olup olmadığının tespiti gerekecektir. Olayla ilgisi olabilecek kişilerin hepsinin beyanlarının alınması ve beyanlarda bulunabilecek çelişkinin giderilmesi de gereklidir. Tüm dosya kapsamı ile birlikte sanığın eylemindeki saik, ticarete mi yönelik yoksa sadece bulundurmaya mı yönelik olduğunun belirlenerek sonuca gidilmesi hakkaniyetli bir sonuç açısından önemlidir. Bu noktada ayrıca ateşli silahlar ithalat suçunda ateşli silahın vahim nitelikte olması hali nitelikli hal olarak düzenlenmiş iken silah ticareti suçlarının yargılamasında farklı kriterler değerlendirilmekte ve esas olarak ateşli silah ve mermiyi yayma amacının varlığı aranmaktadır.

Kurusıkı olarak bilinen tabanca türü hakkında kısaca bahsetmek gerekirse; bu silahlar, ateşleme iğnesinin çekirdeğe vurmasıyla ateş almaktadır . Gerçek silah mermilerinde çekirdek bulunurken kurusıkı tabanca mermilerinde sadece barut patlamaya sebebiyet verir ve herhangi bir çekirdek namlu hattında yol almaz. Kurusıkı silahların imali Sanayi ve Ticaret Bakanlığının iznine tabidir. Kurusıkı silahların, 6136 sayılı Kanun hükümlerine tabi silah vasfına dönüştürülecek şekilde imal edenler veya satanlar bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yüz günden beşyüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Kurusıkı tabancalar 5729 sayılı Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkındaki Kanun hükümlerine tabi olup niteliği bozulmadığı takdirde 6136 sayılı yasa kapsamında değerlendirilmemektedir. Ancak kurusıkı tabir edilen ses veya gaz fişeği ya da benzerlerini atabilen silahı, teknik özelliklerinde değişiklik yaparak 6136 sayılı kanun hükümlerine tabi silah haline dönüştürmek eylemi 6136 sayılı kanun hükümlerine göre cezalandırılmaktadır.

6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun madde 12 ve 13’te tanımlanan 6136 sayılı kanuna muhalefet suçu olarak da bilenen suç tiplerindeki fiiller seçimlik hareketli olduğundan bahsedilmiş ve yasa metninde anlaşılacağı üzere bazı durumlar nitelikli hal olarak düzenlenmektedir. Suçun birden fazla kişi ile işlenmesinde olduğu gibi sanıklar arasında fikir ve eylem birlikteliğinin olup olmadığı, örgüt faaliyeti kapsamında işlenmesi halinde TCK madde 220 veya Terörle Mücadele Kanunu’nda yer alan silahlı terör örgütü faaliyetlerinde gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin tespit edilerek sonuç cezanın belirlenmesi gerekecektir.  Kısaca belirtmek gerekirse her bir nitelikli hal üzerinde ayrıca değinilmesi gereken hukuki unsurlar barındırmakta olup ele geçirilen materyallerdeki vücut izlerinin  APFİS sorgulamasının yapılarak sanıklar arasındaki iş birliğinin şüpheye yer bırakmayacak şekilde ortaya konulması gerekmektedir. Yasa metninde ifade bulan ateşli silahın nitelik bakımından vahim olması hususu, uygulamada özellikle yarı otomatik, tam otomatik, dürbünlü tabancalar için kullanılmaktadır ve ele geçirilen silahın bahsedilen niteliklerde olması durumunda nitelikli hal uygulanarak cezada artırım yapılmaktadır. Silahın vahim olup olmadığının tespiti de mahkeme tarafından değil, uzman raporu ile ortaya konulması gereken hususlardır. Ateşli silah ve merminin miktar bakından vahim olması hususu yine nitelik hal olarak kabul edilmekte ve cezai olarak artırım yapılmaktadır. Burada geçen vahim kavramı sayısal olarak ifade edilmekte olup kanun metninde kaç tane silah ya da merminin suç unsuru olarak ele geçirilmesi halinde vahim olarak sayılacağı belirtilmemiştir. Ancak Yargıtay kararları genel olarak silahın nitelik olarak vahim nitelikte olması ve sayısal olarak 11 adetten fazla olması halinde miktar açısından da vahim nitelikte sayılacak ve sanık nitelikli halden cezalandırılacaktır. Ancak bu cezalandırmada çifte cezalandırma yasağı kuralına dikkat edilmelidir.

6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun da tanımlanan yukarıda kısaca açıkladığımız suç tipleri genel olarak hareket ile neticesi bitişik suç tiplerindendir. Yani seçimlik hareketlerden bir tanesi gerçekleştirildiği takdirde suç tamamlanacaktır. Bu sebeple bu suç tipleri teşebbüse uygun değildir. Ancak bu konunun hukuki açıdan tartışmalı olduğunu ve Yargıtay’ın bazı kararlarında silah ticareti suçlarında teşebbüsün mümkün olduğuna ilişkin ilamlarının olduğu belirtebiliriz. Bu yüzden teşebbüs açısından somut olaya göre değerlendirme yapılması yerinde olacaktır. 6136 sayılı yasanın 12. maddesinde silah ve mermi kaçakçılığı suçu iki veya daha fazla kişi tarafından birlikte gerçekleştirilme hali TCK madde 37’de faillik düzenlemesine göre daha özel nitelikli bir kanun olduğundan öncelikle 6136 sayılı yasadaki şartların değerlendirilmesi önemlidir. Zira 6136 sayılı yasa fiilin birlikte gerçekleştirilmesi durumunda nitelikli hal olarak artırım ön görmektedir. Konunun detaylı olması sebebiyle uzun açıklama yapılamayacak olup 6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunda düzenlenen suçlara iştirakin mümkün olduğu belirtilmekle yetinilecektir.